Wetenschappelijke publicatie Mariëlle Rouleaux: Stressvolle gebeurtenissen en PTSS-symptomen bij verstandelijke beperking
Mariëlle Rouleaux, gedragswetenschapper in Apeldoorn en onderzoeker aan de Radboud Universiteit, doet promotieonderzoek naar diagnostiek en behandeling van PTSS-symptomen na stressvolle gebeurtenissen bij mensen met een licht verstandelijke beperking (LVB) of zwakbegaafdheid.
Onlangs verscheen het eerste wetenschappelijke artikel in the Journal of Intellectual Disability Research: Stressful life events, post-traumatic stress disorder symptoms and mental health in individuals with intellectual disabilities: a scoping review
Het gaat om literatuuronderzoek naar stressvolle gebeurtenissen en PTSS-symptomen bij mensen met een verstandelijke beperking. Mariëlle publiceerde samen met Nienke Peters-Scheffer, Ramón Lindauer, Liesbeth Mevissen en Robert Didden.
Korte beschrijving
In de praktijk zien we dat stressvolle gebeurtenissen - zoals een uit-huis-plaatsing van kinderen, of het overlijden van een dierbare als gevolg van een natuurlijke oorzaak - psychische klachten kunnen geven bij mensen met een verstandelijke beperking. Soms leiden deze stressvolle gebeurtenissen tot PTSS-symptomen. Echter, een diagnose PTSS kan dan niet worden gesteld omdat stressvolle gebeurtenissen niet voldoen aan het A-criterium van PTSS in de DSM-5(TR). Hierdoor lopen deze mensen het risico dat ze niet de juiste behandeling krijgen.
Op basis van klinische ervaring lijken PTSS-symptomen te kunnen worden behandeld met traumabehandeling. Of ze nu wel of niet het gevolg zijn van traumatische gebeurtenissen (gebeurtenissen die wel voldoen aan het A-criterium) of stressvolle gebeurtenissen.Er is al lange tijd een discussie over de geschiktheid van dit A-criterium als een voorwaarde voor de diagnose PTSS. Deze discussie is vooral interessant voor mensen met een verstandelijke beperking omdat zij meer stressvolle en traumatische gebeurtenissen lijken mee te maken, en ook kwetsbaarder lijken te zijn voor de psychische gevolgen van deze gebeurtenissen. Er is echter onvoldoende kennis over de relatie tussen stressvolle gebeurtenissen en PTSS-symptomen en over de geschiktheid van het A-criterium voor deze doelgroep.
Het artikel gaat over de bevindingen van een literatuuronderzoek naar de relatie tussen stressvolle gebeurtenissen, PTSS-symptomen en andere psychische klachten bij mensen met een verstandelijke beperking of zwakbegaafdheid.
Bevindingen
De onderzoekers vonden het volgende:
- Van de 38 geïncludeerde studies, onderzochten 5 studies de relatie tussen PTSS-symptomen en stressvolle gebeurtenissen.
- Er was weinig consensus over de definitie van stressvolle gebeurtenissen. Slechts twee studies gebruikten het A-criterium van PTSS in de DSM-5 om onderscheid te maken tussen stressvolle en traumatische gebeurtenissen.
- Van deze twee studies onderzocht 1 studie de relatie tussen stressvolle gebeurtenissen en PTSS-symptomen bij een verstandelijke beperking. Hieruit bleek dat stressvolle gebeurtenissen de frequentie en ernst van PTSS-symptomen verhogen.
- Bij kinderen was ‘echtscheiding van ouders’ de meest voorkomende stressvolle gebeurtenis. Onderzoeken toonden aan dat deze gebeurtenis bij kinderen met een verstandelijke beperking kan leiden tot emotionele- en gedragsstoornissen.
- Bij volwassenen met een verstandelijke beperking was de meest voorkomende stressvolle gebeurtenis ‘verandering van begeleiding in de woning of op dagbesteding’ en uit onderzoek bleek dat deze gebeurtenis kan leiden tot depressieve en angstklachten.
Conclusie
Op basis van deze resultaten concludeerden de onderzoekers dat onderzoek naar PTSS-symptomen als gevolg van stressvolle gebeurtenissen bij mensen met een verstandelijke beperking of zwakbegaafdheid is ondervertegenwoordigd in de literatuur. Dit leidt tot een hiaat in de kennis over de relatie tussen stressvolle gebeurtenissen, PTSS-symptomen en andere psychische of gedragsproblemen. Kwantitatief onderzoek naar de geschiktheid van het DSM-5(TR) A-criterium van PTSS bij mensen met een verstandelijke beperking of zwakbegaafdheid ontbreekt en verder onderzoek is nodig. Mariëlle en collega’s zijn daar nu mee bezig.
